Ik was enkele weken in het warme en zonnige Lissabon, een romantische stad met vriendelijke mensen. Een van de eerste dingen die me opvielen waren de natuursteentjes waarmee het oude Lissabon is geplaveid, steentjes van meestal 5 x 5 cm, de zogeheten calçada portuguesa. Straten en steegjes, pleinen, parken en trottoirs, zelfs de metro-doorgangen en overdekte winkelcentra zijn er mee geplaveid. Ze liggen er vooral in het wit (kalksteen) en in het zwart (basalt). In de vorige eeuwen moeten er vele miljoenen van gehouwen en gelegd zijn door de ‘calceteiras’, de stratenmakers. Zij hakten al deze steentjes met een hamer in de juiste vorm en maakten de patronen. Samen met de versleten marmeren trappen en de veelkleurig betegelde gevels geeft het deze stad een eigen karakter en een esthetische basis.
Aan het ingelegde plaveisel is soms te zien wat voor soort zaak er huist, bijvoorbeeld een opticien, bloemist of een restaurant, een dierenwinkel of schoenenzaak.
Helaas worden er tegenwoordig nog nauwelijks nieuwe plaveisels gemaakt.
Het kost teveel, er zijn te weinig vaklieden, de steentjes zijn erg glad bij nat weer en bovendien is er een tekort aan materiaal. In het midden van de 19e eeuw verspreidde het stratenmakerswerk zich vanuit Lissabon over de rest van Portugal en de koloniën, niet vreemd dus dat de steengroeven zijn uitgeput. Het blijft prachtig dit oude handwerk. De glans van het weerkaatsende licht op de steentjes, de zachte welvingen die zijn ontstaan door het jarenlange gebruik en ook het besef dat elk steentje door de knuisten van een vakman is gegaan, geven een warm idyllisch gevoel.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten