zondag 1 september 2024

593. De oorworm

 

De oorworm is een insect dat wereldwijd voorkomt. De benaming heeft niets te maken met een worm of met een verblijf in het oor. Waarschijnlijk is de naam ontstaan in vroegere tijden toen het insect gebruikt werd als een middel tegen oorpijn. De insecten werden gedroogd, vermalen, vermengd nog met andere stoffen en in het oor gedruppeld.

De anatomie van de oorworm omvat o.a. de karakteristieke zogeheten cerci aan het achterlijf, die op een tang lijken. Ze dienen voor verdediging en communicatie. Steken of bijten doen ze overigens niet, hoogstens voel je een niet pijnlijk ‘kneepje’. Oorwormen vertonen opvallend sociaal gedrag zoals ouderlijke zorg en het leven in groepen. Ze communiceren door middel van feromonen, geluidssignalen, wrijving van hun vleugels en door het samentrekken van hun cerci. Ja, een oorworm heeft vleugels, maar hij gebruikt ze zelden of nooit. De levenscyclus omvat ei, nimf, en volwassen stadia, waarbij de vrouwtjes zorgzaamheid tonen door hun eieren te beschermen totdat ze zijn uitgekomen. Oorwormen zijn vooral in de nacht actief. Ze voeden zich voornamelijk met dood plantenmateriaal en zijn vaak te vinden op donkere vochtige plekjes in spleten, kieren en ook bloemen en planten. In de tuin kom ik ze wel tegen bij de ‘vogelnestjes’ die de Wilde peen vormt als de bloemen uitgebloeid zijn en de bloemsteeltjes zich dichtvouwen. Er ontstaat dan een beschermende holte waar ze zich blijkbaar in hun element voelen.

Ik had in mijn tuin op de aarde een rvs-plaatje neergelegd om iets anders te onderzoeken. Maar toen ik dit plaatje na een paar weken weghaalde keek ik in het nest van een oorworm die daarin haar eitjes had gelegd. De eerste foto heb ik gemaakt op 9 maart. Bijna een maand later, op 4 april, kwamen de eerste eitjes uit. Op 23 april verzorgde moeder de kleintjes nog en op 10 mei waren alle oorwormen verdwenen. In plaats daarvan huisde een flinke duizendpoot in de schuilplaats. Deze heeft waarschijnlijk alle oorwurmpjes opgegeten.





Geen opmerkingen: