99. Een "Big Brother Award" voor Ivo Opstelten

    Bits of Freedom, een digitale burgerrechtenorganisatie heeft deze week weer de prijzen uitgereikt aan de grootste privacyschenders van het jaar. Er zijn vier categorieën: personen, overheid, voorstellen en bedrijven. Minister Ivo Opstelten heeft een Big Brother Award gekregen omdat hij van websites het ip-adres van alle lezers en reageerders wil weten. Daarnaast wil hij het reisgedrag van iedere automobilist in kaart brengen d.m.v. het automatisch scannen van kentekens. Camera’s op de wegen maken foto’s van de voor- en achterkant van de auto welke worden opgeslagen (in combinatie met tijd en plaats), waarbij niet enkel de kentekens zichtbaar zullen zijn maar ook de kleur en het merk van de auto. Bovendien zullen de bestuurder en eventuele passagiers te zien zijn en opgenomen worden in de database, althans indien in de toekomst de techniek nog meer verfijnd wordt. En geloof maar dat daar dan gebruik van zal worden gemaakt. Bij het wetsvoorstel wordt opgemerkt dat een en ander niet in strijd is met de privacywetgeving. “Aangenomen kan worden dat bij een dergelijke kortstondige waarneming van een voertuig op de openbare weg, de persoonlijke levenssfeer niet in het geding is”. Dit is een wetsvoorstel, maar de kosten voor de benodigde apparatuur zijn al gemaakt, er is namelijk bijna 5 miljoen euro voor uitgetrokken. In 2011 wil men de wet in werking kunnen stellen. Gezien de reeds gemaakte kosten zal die wet er dus gewoon komen. In zo’n privacy schendend wetsvoorstel durft men ook nog op te merken “dat Nederlandse burgers het recht hebben op bescherming van de persoonlijke levenssfeer” en dat “burgers het recht hebben om met rust gelaten te worden en onbevangen zichzelf moeten kunnen zijn”.
    Bij “een dergelijke kortstondige waarneming” zou de privacy volgens Opstelten dus niet in het geding zijn. Maar het dagelijkse leven is één aaneenschakeling van zulke kortstondige momenten waarvan ik er een aantal zal opnoemen: het verplichte legitimatiebewijs met vingerafdrukken, het elektronisch patiënten dossier, het kind dossier, de ov-chipkaart, de opslag en bewaring van het telefoon- en internetverkeer (wanneer en met wie iedereen mailt, sms’t en chat), vliegverkeergegevens, de “slimme energiemeter”, de zich steeds meer uitbreidende camerabewaking op straat in winkels en openbare gebouwen, persoonlijke gegevens van banken, verzekeringen, supermarkten, bibliotheken, verenigingen, telefoonmaatschappijen en internetproviders die door elke politieagent kunnen worden opgevraagd en dan heb ik het nog niet over het ongebreidelde afluisteren van telefoons waarin Nederland wereldkampioen is en over de camera-auto’s van Google (voor streetview) die tijdens het fotograferen van huizen en de omgeving en passant de computergegevens van onbeveiligde netwerken oppikten en verzamelden, een illegale praktijk waarmee ze al jaren “per ongeluk” bezig bleken te zijn. Ook bedrijven die handelen in persoonsgegevens gaan herhaaldelijk over de schreef. Vorig jaar werd bijvoorbeeld het mediabedrijf “Advance” nog gesommeerd om de (vaak intieme) persoonsgegevens van 2,2 miljoen Nederlanders te vernietigen die het zonder toestemming had verzameld via internet. In dit geval ging het o.a. ook over een test op internet welke zestigduizend mannen hebben ingevuld. Er werden zeer intieme vragen gesteld zoals over het aantal erecties per dag en hun specifieke seksuele wensen. Deze resultaten werden vervolgens aan Pfizer geleverd, de producent van Viagra, die ze verwerkte en weer doorverkocht.
    In het voormalige Oostblok was men ook aan zo’n systeem overgeleverd, het tot in de finesses controleren van burgers. Dit maakte het mogelijk om tegenstanders van de machthebbers te volgen en op te pakken. Een moderne variant daarop is o.a. China.

De mogelijkheden tot controle zijn sterk uitgebreid en men heeft tegenwoordig zeer geavanceerde apparatuur tot zijn beschikking. Het moge duidelijk zijn dat het niet wenselijk is om de overheid steeds meer handvaten te geven om haar burgers te controleren en haar critici de mond te snoeren. Ik hoop het niet, maar er zou zomaar een dag kunnen komen dat al deze opgeslagen gegevens tegen ons gebruikt gaan worden. Opstelten heeft de Big Brother Award m.i. terecht gekregen. Zijn commentaar dat de privacy totaal geen gevaar loopt, dat alle gegevens op termijn worden vernietigd en er niks aan de hand is, stelt me verre van gerust. Deze man is absoluut niet te vertrouwen en daarom moeten we deze gewichtig doende figuur eens goed in de gaten gaan houden, elk moment van de dag en ook ‘s nachts!