10. De behangersbij

In het voorjaar zag ik hoe een exemplaar van een kleine bijensoort steeds opnieuw een blaadje afknipte van het St.Janskruid en er mee wegvloog. Het blaadje, dat wel 3 keer groter was dan zijzelf, hield ze met de pootjes vast onder haar lijf. Zo pendelde ze steeds heen en weer van het St Janskruid naar een onbekende bestemming en weer terug. Doordat alles nogal snel in zijn werk ging bleef het een raadsel voor mij wat de bij met deze blaadjes uitvoerde.

   Inmiddels zijn er een aantal weken verstreken en is het raadsel opgelost. Ik was bezig om bloempotten leeg te maken toen er tussen de aarde stukjes van een groene stengel tevoorschijn kwamen, zo leek het. Bij nader inzien bleken het kleine groene sigaartjes te zijn, ongeveer 25 mm lang en 7 mm. dik. De blaadjes waren kunstig opgerold en aan elkaar geplakt, het betere sigarenmakerswerk zal ik maar zeggen. Aan de voorzijde zat een mooi puntje, de achterzijde was keurig afgesloten met een rond dekseltje. Zo vond ik een tiental sigaartjes op een rijtje in de aarde verstopt. Van een sigaartje heb ik het dekseltje verwijderd, er bleek zich een larve in te bevinden. Ik ben gaan zoeken en kwam tot de ontdekking dat dit insect tot de familie van de bladsnijders behoort, het is de Gewone behangersbij oftewel Megachile versicolor. Deze bij graaft een gang in zacht materiaal zoals vermolmd hout of aarde. Zijzelf is bepalend voor de maat van deze gang. Daarna vliegt de bij meestal naar een rozenstruik (in mijn geval dus ook naar het St Janskruid), snijdt een ronde vorm uit het blad en neemt deze mee naar de zojuist gegraven gang. De bij trekt het blad naar binnen, vormt het om zich heen en plakt het vast met wat speeksel. Zo gaat het steeds opnieuw tot er zo'n 10 à 12 blaadjes in de rondte zijn geplakt. Vervolgens brengt ze een voorraad stuifmeel en nectar (bedoeld als voedsel) naar het bouwwerk en legt er een eitje bij. Daarna worden er enkele mooie ronde dekseltjes uit het blad geknipt waarmee de toegang wordt afgesloten. Na enige tijd komt er een larfje uit het ei die zich te goed doet aan de lekkernijen. Het larfje groeit uit tot een larve van enkele centimeters en verpopt zich binnen het sarcofaagje. Dat verpoppen is natuurlijk een wonder. De larve spint zichzelf in een cocon die uiteindelijk zeer taai en stevig wordt. De draad is ontzettend sterk, ik heb het allemaal onderzocht, het is vergelijkbaar met ijzerdraad van die dikte, taai en toch soepel. Zo'n cocon, een fijn weefwerk van vele sterke lagen over elkaar heen, sluit af en is tegelijkertijd lucht- en vochtdoorlatend. Uiteindelijk, na de toverspreuk, bevindt er zich een nieuwe behangersbij (foto: Kees Venneker) in de cocon, die zichzelf met zijn scherpe snij-instrument bevrijdt en het licht opzoekt. Zo gaat het ongeveer.