zondag 16 oktober 2011

213. Voedselvervoer kan slimmer: een andere visie

  
‘Voedselvervoer kan slimmer’, zag ik staan op de voorpagina van De Volkskrant. Het bericht is onderdeel van een advertentiecampagne van Wageningen Universiteit. Voordat ik de inhoud van de advertentie gelezen had (ik zat even rustig een boterhammetje te eten) begon ik te filosoferen over de titel en waar het over zou kunnen gaan. Ja, dacht ik, natuurlijk kan dat slimmer en efficiënter.

Als ik een doosje met hagelslag koop, een pak wasmiddel, of een mobiele telefoon om maar eens iets te noemen, dan bestaat minstens een derde deel van de verpakking uit lucht. Een bekend verschijnsel waar iedereen zich wel ooit flink bedonderd door heeft gevoeld. Maar dat doosje met hagelslag komt uit een grote kartonnen doos die ook voor een derde deel gevuld is met lucht. En de kartonnen dozen gaan de hagelslagfabriek uit in een vrachtwagen die dus maar voor tweederde deel gevuld is met hagelslag. Zeg je: ‘Voedselvervoer kan slimmer’, dan zeg ik 'ja, dat kan!' Als er drie vrachtwagens de fabriek uitrijden en je kunt dezelfde inhoud middels een efficiënte verpakking met twee vrachtwagens vervoeren, dan ben je toch gek als je dat met drie wagens doet. Ze zíjn dus ook gek! Het betekent dat er iedere dag duizenden vrachtwagens zonder noodzaak de weg op gaan, gevuld met lucht. Er zouden minder rijbanen en wegen nodig zijn, de luchtvervuiling en CO2-uitstoot zou aanzienlijk verminderen. Bovendien, als al die overbodige chauffeurs verlof krijgen van hun baas, kunnen die chauffeurs eindelijk eens hun vrouw thuis helpen met de afwas, met stofzuigen en voor de kinderen zorgen, zo hebben ze eindelijk meer tijd voor elkaar. Daardoor zijn er minder echtscheidingen (of juist meer, maar dat doen we nu even niet), zijn er minder advocaten nodig, minder  rechtbanken, dossiers en telefoons en ga zo maar door. Een doosje hagelslag een derde  kleiner maken en tot aan de rand vullen, kan een kettingreactie op gang brengen die de hele wereld ingrijpend veranderd. Dat kán.

Nu nog even verder lezen wat Wageningen Universiteit weet te melden: ”Hoe behoud je de kwaliteit zodat gesneden groenten, tomaten, mango’s of bloemen vers blijven tot bij de consument? Hoe verminder je de milieubelasting? Door slimmer transport en opslag”. Ik lees verder: “Zij werken aan bijvoorbeeld intelligente verpakkingen om aardbeien langer vers te houden, of aan efficiënter vervoer van streekproducten naar de winkel”.  Over efficiënter vervoer schreef ik hierboven al en het is sterk de vraag of de WUR hiervoor een betere oplossing heeft kunnen bedenken.
   Wat gesneden groenten betreft: waarom zou je gesneden groenten kopen? Het leven vloeit er meteen uit en de groente is dan niet meer vers. Bovendien heeft iedereen een mes in de keukenla liggen. Het wassen en snijden is leuk werk en duurt zelden langer dan 10 minuten. Wat is het probleem eigenlijk? Als je de mensen tot luiaards en niksnutten wilt opkweken moet je het zo doen.
   Over fruit vers houden: Aardbeien komen ‘s morgens vers geplukt van het land. Als ze  dezelfde dag nog in de winkel liggen kun je met recht spreken van verse aardbeien. De winkel kan ze dan ook nog de volgende dag verkopen. Ga je ze langer vers houden dan mogelijk is, dan gebeurt er op dat moment iets onnatuurlijks, ook al is de verpakking nog zo intelligent. Ik vermoed dat men dan al gauw denkt aan een bepaald gas wat in de afsluitbare verpakking wordt gebracht, aan bestraling, of wat er allemaal nog meer verzonnen kan worden om de aardbei ‘stil’ te leggen, zodat deze er na een week nog steeds fris en monter uitziet. Want zo probeert men ons toch meestal tot kopen aan te zetten? Een aardbei moet er vooral lekker úitzien, maar of ie dan ook lekker is, met dezelfde kwaliteit als een echte verse vrucht….

   “Bloemen die vers blijven”? Een heel oud trucje is om de bloemen in het water te zetten! Maar, als je ze met het vliegtuig naar Australische winkels wilt brengen en mango’s naar hier, dan ben je toch echt met hele rare dingen bezig en moet je verder ook niet gaan zeuren over vermindering van milieubelasting.
   “Efficiënter vervoer van streekproducten naar de winkel”, is ook zoiets. Streekproducten komen uit de nabije omgeving en daar horen ze ook thuis. Ga ze niet naar een andere streek brengen en al zeker niet naar andere landen want daar hebben ze hun eigen streekproducten. Zo blijft het interessant. Als elk gebied op de wereld eendere producten gaat verkopen kunnen we net zo goed thuis blijven, de winkels hebben overal hetzelfde assortiment. Op elk moment van het jaar kun je voortaan ‘verse aardbeien van de boer’ consumeren. En het resultaat daarvan is dat het leven saai en eentonig wordt en de mens zich diep ongelukkig voelt. 
   Oplossingen verzinnen voor problemen is niet altijd moeilijk. Vaak is er ook niet veel energie en ingewikkelde expertise voor nodig. Maar het wordt anders als mensen buitensporige winsten willen behalen en méér voor zichzelf opeisen dan waar ze recht op hebben. Dan wordt men blind voor de medemens en voor de eenvoud van het leven. Die eenvoud ligt meestal in het kleine en overzichtelijke, zodat het totale proces voor iedereen is te volgen.
 

Geen opmerkingen: